Below we publish a Greek translation of an article from the website 'Communist International', which is about the fascist military coup in Greece on the 21. of april 1967:
21 Απριλίου 1967: Στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα
Η 21η Απριλίου σηματοδότησε την 54η επέτειο από το στρατιωτικό πραξικόπημα της Χούντας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα, το οποίο προωθήθηκε και στηρίχθηκε από τη CIA, ως μέρος του ηγεμονικού και αντεπαναστατικού σχεδίου του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που έθεσε σε εφαρμογή η κυβέρνηση Κένεντι από την αρχή της δεκαετίας του ’60, η οποία έστησε τη φασιστική στρατιωτική χούντα, ως απάντηση στην ανάπτυξη της ταξικής πάλης στη χώρα. Το προλεταριάτο και οι μάζες πολέμησαν μαζικά ενάντια στην προσπάθεια να γίνει η Ελλάδα «πειραματικό στρατόπεδο» για τον ιμπεριαλισμό και σημείωσαν σημαντικά επιτεύγματα σε αυτή τη διαδικασία.
ΗΓΕΜΟΝΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΤΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟ ΣΧΕΔΙΟ
Η νίκη του αντιφασιστικού παγκόσμιου μετώπου στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο υπό την καθοδήγηση του Στάλιν, που πραγματοποιήθηκε από τον Κόκκινο Στρατό, τους παρτιζάνους και τους λαούς του κόσμου, επέφερε βαθιές ανατροπές και αλλαγές στο άλλο μέτωπο λόγω του διπλού χαρακτήρα του. Αυτός ο πόλεμος ήταν, από τη μία, ένας παγκόσμιος πόλεμος για τη νέα διαίρεση του κόσμου και, από την άλλη, ένας πόλεμος για την υπεράσπιση της σοσιαλιστικής πατρίδας, της Σοβιετικής Ένωσης, και για την ανάπτυξη της παγκόσμιας επανάστασης. Το 1949 σημειώθηκε ο θρίαμβος της Κινεζικής Επανάστασης και η μετάβαση από τη στρατηγική άμυνα στη στρατηγική ισορροπία της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης.
Από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, που ξεκίνησαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ως πόλεμο διχασμού, πολλές εμφανίστηκαν έντονα αποδυναμωμένες μετά τον πόλεμο (κυρίως η Γερμανία, αλλά και η Βρετανία και η Γαλλία). Σε αυτή την ευνοϊκή κατάσταση, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ έγινε η ηγεμονική υπερδύναμη σε συμπαιγνία και πάλη με τις άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις για να διαιρέσει σε αυτό το μέρος του κόσμου, την κληρονομιά του βρετανικού ιμπεριαλισμού, που ήταν οικονομικά, πολιτικά και στρατιωτικά πολύ αποδυναμωμένος, δεν μπορούσε πλέον να κρατήσει τις αποικίες και τις ημιαποικίες του υπό έλεγχο και έχανε όλο και περισσότερη επιρροή. Η νέα ιμπεριαλιστική υπερδύναμη - ο κύριος κλέφτης, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ, ακολουθεί τα βήματα των προκατόχων της ως ηγεμονική υπερδύναμη και κάνει χρήση των πιο επιθετικών μορφών αστικής διακυβέρνησης. «Από τη νίκη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ και τα σκυλιά του σε διάφορες χώρες έχουν πάρει τη θέση της φασιστικής Γερμανίας, Ιταλίας και Ιαπωνίας και ετοιμάζουν μανιωδώς έναν νέο παγκόσμιο πόλεμο απειλώντας ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό αντανακλά την απόλυτη αποσύνθεση του καπιταλιστικού κόσμου και τον φόβο του για την επικείμενη καταστροφή.» (i) Το πόσο σωστή ήταν αυτή η εκτίμηση του Προέδρου Μάο Τσετούνγκ το 1963 επιβεβαιώθηκε ακόμη πιο ξεκάθαρα στο στρατιωτικό πραξικόπημα του 1967 στην Ελλάδα. Καθοδηγούμενος από τις αυξανόμενες ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις, την άνοδο των εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων στις αποικίες και τις ημιαποικίες με τη διεθνιστική υποστήριξη της σοσιαλιστικής Κίνας υπό την ηγεσία του προέδρου Μάο, καθώς και των μαζικών κινημάτων και εξεγέρσεων στις ιμπεριαλιστικές χώρες, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ προσάρμοσε την παγκόσμια αντεπαναστατική του επίθεση που ξεκίνησε στα τέλη της δεκαετίας του 1940 του προηγούμενου αιώνα στις νέες συνθήκες. Η βάση αυτής της αντεπαναστατικής επίθεσης εκφράζεται, πολιτικά, στο λεγόμενο «Δόγμα Τρούμαν», οικονομικά στο Σχέδιο Μάρσαλ και στρατιωτικά στην ίδρυση του ΝΑΤΟ το 1949. «Στην παρούσα στιγμή της παγκόσμιας ιστορίας σχεδόν κάθε έθνος πρέπει επιλέξει ανάμεσα σε εναλλακτικούς τρόπους ζωής. Η επιλογή πολύ συχνά δεν είναι ελεύθερη. (…) Εάν παραπαίουμε στην ηγεσία μας, μπορεί να θέσουμε σε κίνδυνο την ειρήνη του κόσμου—και σίγουρα θα θέσουμε σε κίνδυνο την ευημερία αυτού του Έθνους.» (ii) Ο Τρούμαν, ο εκπρόσωπος του αμερικανικού ιμπεριαλισμού εκείνη την εποχή εκφράζει το ρόλο των ΗΠΑ ως ιμπεριαλιστική υπερδύναμη. Και, φυσικά, αυτή η «επιλογή μεταξύ εναλλακτικών τρόπων ζωής» δεν είναι «ελεύθερη», αλλά καθορίζεται από την ταξική πάλη και τους εσωτερικούς της νόμους.
Η αναγκαιότητα προσαρμογής του ηγεμονικού και αντεπαναστατικού παγκόσμιου σχεδίου του αμερικανικού ιμπεριαλισμού έχει προκύψει, από τη μία, λόγω της ανάπτυξης των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων, αφού όχι μόνο οι άλλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις που μετά βίας συνήλθαν από τις συνέπειες του πολέμου ήρθαν να αμφισβητήσουν την ηγεμονία του, αλλά και μια νέα υπερδύναμη εμφανίστηκε να αμφισβητεί την παγκόσμια ηγεμονία σε όλες τις ηπείρους και τις θάλασσες. Από την άλλη, η παγκόσμια επανάσταση αναπτύσσεται στο στάδιο της στρατηγικής ισορροπίας και μέσα σε αυτήν, η Μεγάλη Προλεταριακή Πολιτιστική επανάσταση στην Κίνα (1966-1976), με επικεφαλής τον Πρόεδρο Μάο, ξεκινάει, κατά τη διάρκεια της οποίας ο μαοϊσμός αναδείχθηκε ως η ανώτερη ιδεολογία του προλεταριάτου, ως μαρξισμός-λενινισμός-μαοϊσμός, κυρίως μαοϊσμός (εκείνη η εποχή ονομαζόταν Σκέψη Μάο-Τσετούνγκ), ως το τρίτο, νέο και ανώτερο στάδιο της ιδεολογίας του προλεταριάτου.
Όσον αφορά τη διεθνή κατάσταση και την ανάπτυξη των θεμελιωδών αντιθέσεων εκείνη την εποχή, ισχύει αυτό που είπε ο Πρόεδρος Μάο δέκα χρόνια νωρίτερα σε μια παρόμοια περίπτωση, γιατί δεν ήταν μια έμμεση ιμπεριαλιστική επέμβαση όπως στην περίπτωση του πραξικοπήματος των Συνταγματαρχών, αλλά μια άμεση επίθεση: «Τρίτον, η διεθνής κατάσταση. Στη Μέση Ανατολή, υπήρξε εκείνο το περιστατικό στη Διώρυγα του Σουέζ. Ένας άντρας που ονομαζόταν Nasser εθνικοποίησε το κανάλι, ένας άλλος που ονομάζεται Eden έστειλε έναν στρατό εισβολής, και κοντά του ήρθε ένας τρίτος ονόματι Eisenhower που αποφάσισε να διώξει τους Βρετανούς και να έχει τη θέση για τον εαυτό του. Η βρετανική μπουρζουαζία, παλιοί κύριοι της μηχανορραφίας και των ελιγμών, είναι μια τάξη που ξέρει καλύτερα πότε πρέπει να συμβιβαστεί. Αλλά αυτή τη φορά τσακίστηκαν και άφησαν τη Μέση Ανατολή να πέσει στα χέρια των Αμερικανών. Τι κολοσσιαίο λάθος! Μπορεί κανείς να βρει πολλά τέτοια λάθη στην ιστορία της βρετανικής αστικής τάξης; Πώς και αυτή τη φορά έχασαν την ψυχραιμία τους και έκαναν τέτοιο λάθος; Γιατί η πίεση που άσκησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν υπερβολική και έχασαν τον έλεγχο του εαυτού τους στην αγωνία τους να ανακτήσουν τη Μέση Ανατολή και να μπλοκάρουν τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Βρετανία κατεύθυνε την αιχμή του δόρατος κυρίως στην Αίγυπτο; Όχι. Οι κινήσεις της Βρετανίας ήταν κατά των Ηνωμένων Πολιτειών, όπως και οι κινήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν εναντίον της Βρετανίας.
Από αυτό το περιστατικό μπορούμε να προσδιορίσουμε το επίκεντρο του αγώνα στον κόσμο σήμερα. Η αντίφαση μεταξύ των ιμπεριαλιστικών χωρών και των σοσιαλιστικών χωρών είναι σίγουρα πιο έντονη. Αλλά οι ιμπεριαλιστικές χώρες παλεύουν τώρα μεταξύ τους για τον έλεγχο διαφορετικών περιοχών στο όνομα του αντίπαλου κομμουνισμού. Ποιες περιοχές διεκδικούν; Περιοχές στην Ασία και την Αφρική που κατοικούνται από 1.000 εκατομμύρια ανθρώπους. Επί του παρόντος, η διαμάχη τους συγκλίνει στη Μέση Ανατολή, μια περιοχή μεγάλης στρατηγικής σημασίας, και ιδιαίτερα στη ζώνη της διώρυγας του Σουέζ της Αιγύπτου. Στη Μέση Ανατολή, δύο ειδών αντιφάσεις και τριών ειδών δυνάμεις βρίσκονται σε σύγκρουση. Οι δύο ειδών αντιφάσεις είναι: πρώτον, αυτές μεταξύ διαφορετικών ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, δηλαδή μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Βρετανίας και μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και Γαλλίας και, δεύτερον, αυτές μεταξύ των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων και των καταπιεσμένων εθνών. Τα τρία είδη δυνάμεων είναι: πρώτον, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η μεγαλύτερη ιμπεριαλιστική δύναμη, δεύτερον, η Βρετανία και η Γαλλία, ιμπεριαλιστικές δυνάμεις δεύτερης διαλογής, και τρίτον, τα καταπιεσμένα έθνη. Η Ασία και η Αφρική είναι σήμερα οι κύριες περιοχές της ιμπεριαλιστικής διαμάχης. Σε αυτές τις περιοχές έχουν εμφανιστεί κινήματα εθνικής ανεξαρτησίας. Οι μέθοδοι που χρησιμοποιούν οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι μία βίαιες, μία μη βίαιες, και αυτό είναι το παιχνίδι που παίζουν στη Μέση Ανατολή. (…) Βέβαια θα υποστηρίξουμε τους αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες των λαών στην Ασία, την Αφρική και τη Λατινική Αμερική και τους επαναστατικούς αγώνες των λαών όλων των χωρών.
(…) Εν ολίγοις, η εκτίμησή μας για τη διεθνή κατάσταση εξακολουθεί να είναι ότι η εμπλοκή των ιμπεριαλιστικών χωρών που διεκδικούν αποικίες είναι η μεγαλύτερη αντίθεση. Προσπαθούν να καλύψουν τις μεταξύ τους αντιθέσεις μεταφέροντας τις αντιθέσεις τους σε μας. Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις αντιθέσεις τους, πολλά μπορούν να γίνουν σε αυτό το πλαίσιο.» (iii)
Επιπλέον, το 1967, η αντιπαράθεση των ΗΠΑ με τον σοβιετικό σοσιαλιμπεριαλισμό έγινε ολοένα και οξύτερη, παράγοντας που πρέπει να ληφθεί υπόψη όταν ασχολούμαστε με τη Μέση Ανατολή ή την περιοχή της Μεσογείου, που ορίστηκε από τον Πρόεδρο Μάο ως μεγάλης στρατηγικής σημασίας.
Ιστορικό
Το 1944 ο ανταρτοπόλεμος στην Ελλάδα κέρδισε τη νίκη ενάντια στο θηρίο των Γερμανών κατακτητών με τη βοήθεια των Συμμάχων. (iv) Υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας (ΚΚΕ), το αντάρτικο κίνημα ανέπτυξε τέτοια δύναμη που μπορούσε να καταλάβει την εξουσία σε μεγάλο μέρος της χώρας (συμπεριλαμβανομένης της πρωτεύουσας Αθήνας) και να ξεκινήσει τα πρώτα βήματα για την υλοποίηση του λαϊκού αντιφασιστικού του προγράμματος. Ο χτυπημένος βρετανικός ιμπεριαλισμός, απασχολημένος με τον αγώνα για τη δική του επιβίωση, συνέχισε να χάνει την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική του ισχύ για να κρατήσει την Ελλάδα υπό έλεγχο και να συγκρατήσει το αντιφασιστικό λαϊκό μέτωπο. Σε αυτές τις συνθήκες, η ανάπτυξη της εθνικής αστικής τάξης γνώρισε επίσης μια προσωρινή έξαρση, η οποία αύξησε περαιτέρω την πίεση στη Βρετανία. Ακολούθησε ένας τετραετής εμφύλιος πόλεμος μεταξύ των αντιφασιστικών και αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων υπό την ηγεσία του Κομμουνιστικού Κόμματος και των μισθοφόρων του βρετανικού ιμπεριαλισμού, οι οποίοι στράφηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες για βοήθεια. Μετά από χρόνια αυτοθυσιαστικών αγώνων ενάντια στον σκληρό τρόμο του ναζιστικού θηρίου, ο ελληνικός λαός πείστηκε ακόμη περισσότερο να ακολουθήσει το δρόμο της ολοκλήρωσης της δημοκρατικής επανάστασης και το αδιάκοπο πέρασμά της στον σοσιαλισμό, πολεμώντας ηρωικά για να υπερασπιστεί τις νίκες που είχε κερδίσει. Το γεγονός ότι οι κομμουνιστικές και επαναστατικές δυνάμεις στη χώρα υπέστησαν ήττα στον εμφύλιο πόλεμο και ότι ακολούθησε μια περίοδος οξύτερων διώξεων και καταστολής δεν ήταν άμεσο αποτέλεσμα της ταξικής πάλης σε διεθνές επίπεδο αλλά της ταξικής πάλης στην ίδια τη χώρα, εφόσον ο εξωτερικός παράγοντας δρα ως ρυθμιστικός και ο εσωτερικός παράγοντας ως καθοριστικός. Ένα από τα γεγονότα που βάθυνε τα προβλήματα στην πάλη του λαού, πιστεύουμε, κυρίως της ηγεσίας, ήταν ότι η ρεβιζιονιστική κλίκα του Τίτο διέκοψε έναν από τους κύριους τρόπους προμήθειας όπλων στο ΚΚΕ, πράγμα το οποίο ανάγκασε τον Ελληνικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό (ΕΛΑΣ) να υιοθετήσει στρατιωτική αμυντική στάση και τελικά οδήγησε στη στρατιωτική ήττα, συνέπεια της μη στήριξης κυρίως στις δικές του δυνάμεις με την εφαρμογή ανεξαρτησίας και αυτοδιάθεσης και την κατανόηση του στρατηγικού χαρακτήρα του ανταρτοπολέμου. Κάτι το οποίο δείχνει ξεκάθαρα λάθη στη στρατιωτική γραμμή με τη μη διατήρηση αυτής της πρωτοβουλίας. Ο ελληνικός εμφύλιος πόλεμος είναι επομένως ένα σημαντικό και αιματηρό παράδειγμα της διεθνούς σημασίας των διδασκαλιών του συντρόφου Στάλιν και του Προέδρου Μάο Τσετούνγκ για τον αντεπαναστατικό ρόλο του ρεβιζιονισμού του Τίτο, του πρώτου ρεβιζιονισμού στην εξουσία. Το πόσο βαθιά ήταν η σημασία της ανάπτυξης του αγώνα ενάντια στον ρεβιζιονισμό του Τίτο και, ως εκ τούτου, του ασυμβίβαστου αγώνα ενάντια στον πρώτο ρεβιζιονισμό στην εξουσία, όπως αναπτύχθηκε από την Κομινφόρμ, επιβεβαιώθηκε επαρκώς λίγο αργότερα όταν ο ρεβιζιονισμός σφετερίστηκε το Κόμμα και το κράτος στη Σοβιετική Ένωση. Μεγάλο μέρος της ηγεσίας του ΚΚΕ ακολούθησε το ρεβιζιονιστικό και αντεπαναστατικό μονοπάτι του Χρουστσόφ και «νέες» θέσεις όπως «ειρηνική συνύπαρξη» με τον ιμπεριαλισμό και «ειρηνική κοινοβουλευτική μετάβαση» στο σοσιαλισμό, που έγιναν όργανα του αγώνα για την αποτροπή της επανάστασης. Ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ, ειδικότερα, γνώριζε τη συμβολή του ρεβιζιονισμού ως «εσωτερικού όπλου» ενάντια στον σοσιαλισμό και την παγκόσμια επανάσταση: «Ο Νικήτα Χρουστσόφ κατέστρεψε, αμετάκλητα, το ενιαίο μπλοκ της εποχής του Στάλιν. Αυτή είναι ίσως η μεγαλύτερη υπηρεσία του Χρουστσόφ — όχι στον κομμουνισμό, αλλά στον δυτικό κόσμο». (v)
Υπό την πίεση ισχυρών κινημάτων σημαντικών τμημάτων των ελληνικών μαζών για εθνική ανεξαρτησία και σοσιαλισμό, η γραφειοκρατική αστική τάξη αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη μοναρχική μορφή διακυβέρνησης και να αντικαταστήσει τους εκπροσώπους της συντηρητικής κυβέρνησης με τον σοσιαλδημοκράτη Γεώργιο Παπανδρέου για να κατευνάσει τις μάζες με εθνικό και κοινωνικό κήρυγμα. Στα δύο χρόνια πριν από το στρατιωτικό πραξικόπημα, έξι κυβερνητικές αλλαγές εξέφρασαν τη βαθιά πολιτική κρίση που άρχιζε να εκτυλίσσεται, μια από τις δύο απαραίτητες προϋποθέσεις που υποδηλώνουν μια αναπτυσσόμενη επαναστατική κατάσταση. Δηλαδή, η τεράστια αστάθεια των πολιτικών εκπροσώπων αντανακλούσε έναν αδύναμο γραφειοκρατικό καπιταλισμό βασισμένο σε μια αδύναμη οικονομική δομή.
Στρατιωτικό πραξικόπημα της Χούντας των Συνταγματαρχών
Στα σχέδια του αμερικανικού ιμπεριαλισμού να προετοιμαστεί για έναν νέο ιμπεριαλιστικό παγκόσμιο πόλεμο, η Ελλάδα έπαιξε έναν αποφασιστικό στρατηγικό ρόλο στην Ευρώπη, την ίδια στιγμή που η γραφειοκρατική αστική τάξη ήταν πολύ αδύναμη για να επιβάλει αυτόν τον ρόλο. Μια κλίκα της αστικής τάξης, φασιστών μισθοφόρων και πρώην υψηλόβαθμων Ναζί που συνδέονται με τη CIA, γύρω από τον φασίστα και πράκτορα της CIA Γεώργιο Παπαδόπουλο, θα εκπληρώσει αυτό το καθήκον, με την υποστήριξη τμημάτων του ελληνικού στρατού που είναι ιδιαίτερα πιστά στο ΝΑΤΟ. Μετά από μήνες οξείας ταξικής πάλης και πλατιών λαϊκών κινημάτων, η Χούντα των Συνταγματαρχών στα πλαίσια του ΝΑΤΟϊκού σχεδίου «Προμηθέας» στις 21 Απριλίου, ανέλαβε τα ηνία του κράτους με πραξικόπημα και ίδρυσε μια φασιστική στρατιωτική χούντα. Το «Σχέδιο Προμηθέας» είχε τρεις βασικούς στόχους ως αναγκαιότητα του αμερικανικού ιμπεριαλισμού: 1) Στρατιωτικά, υποτίθεται ότι θα μετέτρεπε την Ελλάδα σε βάση των ΗΠΑ στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του «Ψυχρού Πολέμου». Σε σχέση με τον ρόλο των ΗΠΑ και της Βρετανίας στη Μέση Ανατολή, η χρονική στιγμή του πραξικοπήματος δεν ήταν τυχαία και ο πόλεμος των έξι ημερών ξέσπασε λιγότερο από δύο μήνες αργότερα. 2) Πολιτικά, θα έπρεπε να ελέγχει τους ταξικούς και λαϊκούς αγώνες και να κάνει την Ελλάδα «προπύργιο του αντικομμουνισμού», οπότε η συντριβή, η δίωξη, η σύλληψη και η αποθάρρυνση του Κομμουνιστικού Κόμματος και των μαζών υπό την ηγεσία του ήταν η υπέρτατη κρατική αρχή. 3) Οικονομικά, η Ελλάδα επρόκειτο να ενσωματωθεί πιο σταθερά στην καπιταλιστική παγκόσμια οικονομία υπό την αμερικανική ηγεμονία στο πλαίσιο του σχεδίου Μάρσαλ. Σε αυτό το πλαίσιο, η Χούντα των Συνταγματαρχών και το πραξικόπημα είχαν τρεις στόχους ως αναγκαιότητα του ιμπεριαλισμού και της αντίδρασης: 1) τη φασιστική αναδιάρθρωση του ελληνικού κράτους, 2) την ανάπτυξη του γραφειοκρατικού καπιταλισμού και 3) την καταστολή της επανάστασης. Το κύριο μέσο που χρησιμοποιήθηκε για την καταστολή της ανάπτυξης της εθνικής αστικής τάξης και για την προώθηση της ανάπτυξης του γραφειοκρατικού καπιταλισμού ήταν η εξαγωγή αμερικανικού κεφαλαίου στην Ελλάδα. Για παράδειγμα, η Coca-Cola επένδυσε στη στρατιωτική δικτατορία και δημιούργησε μια θυγατρική εκεί, η οποία παρέμεινε η εταιρεία με τις υψηλότερες πωλήσεις στην Ελλάδα μέχρι την οικονομική κρίση του 2008. Αλλά και η αποβιομηχάνιση της Ελλάδας (κυρίως στη ναυτιλιακή βιομηχανία) προωθήθηκε από τη Χούντα, ενώ ο τουρισμός έγινε ένας από τους σημαντικότερους οικονομικούς κλάδους στην Ελλάδα. Δεδομένων αυτών των συνθηκών, δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι η μετανάστευση εργατών από την Ελλάδα προς τις ιμπεριαλιστικές χώρες κατά τη διάρκεια της Χούντας αναπτύχθηκε ακόμη περισσότερο, καθώς ήταν ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους πολλοί Ευρωπαίοι ιμπεριαλιστές όχι μόνο αποδέχτηκαν τη στρατιωτική δικτατορία, αλλά και την υποστήριξαν ευρύτερα. Για παράδειγμα, η Γερμανία σύναψε μια «συμφωνία προσλήψεων» με την Ελλάδα το 1960, οπότε το μεγαλύτερο κύμα μετανάστευσης μεταναστών εργατών και πολιτικών προσφύγων καταγράφηκε στα χρόνια της Χούντας (γι' αυτό, ταυτόχρονα, η διεθνής αλληλεγγύη ενάντια στη στρατιωτική χούντα στην Ελλάδα αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στη Γερμανία). (vi) Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η έλλειψη εργατικού δυναμικού που επιδεινώθηκε πολύ από τη μαζική μετανάστευση, η Χούντα των Συνταγματαρχών βασίστηκε σε έναν τρόπο «διεθνούς μεταναστευτικού κινήματος» που είναι πολύ συνηθισμένο σήμερα: 300.000 φτηνοί εργάτες ήρθαν μόνο από την Αφρική.
Η κοινωνική βάση της Χούντας των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα ήταν εξαρχής σχετικά στενή και αδύναμη. Η κλίκα των ηγετών γύρω από τον Παπαδόπουλο προερχόταν σε μεγάλο βαθμό από εκείνο το τμήμα του ελληνικού στρατού που διοικούνταν και χρηματοδοτούνταν από το ΝΑΤΟ από το 1952. (vii) Με όργανο το ΝΑΤΟ, ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ μπόρεσε να παρακάμψει μια περίπλοκη, δαπανηρή και πολιτικά δυσμενή κατοχή έχοντας τα νατοϊκά τμήματα του ελληνικού στρατού να εκπληρώσουν αυτόν τον ρόλο, δηλαδή κατέφυγε σε έμμεση επέμβαση χρησιμοποιώντας τις εσωτερικές αντιφάσεις. Ο βασιλικός οίκος υπό τον Κωνσταντίνο Β' αντιπροσώπευε τη Βρετανία ως μαριονέτα του παρακμάζοντος βρετανικού ιμπεριαλισμού, ο οποίος αρχικά έπρεπε να συμβιβαστεί με τη Χούντα, αλλά διέφυγε στο εξωτερικό μετά από μια αποτυχημένη απόπειρα αντιπραξικοπήματος. Με την Ορθόδοξη Εκκλησία και το Βατικανό, οι Συνταγματάρχες βρήκαν σημαντικούς συμμάχους στην ιδεολογική καταστολή του κυρίως αγροτικού πληθυσμού. Ειδικά στην αρχή, η Χούντα εξακολουθούσε να στηρίζεται σε τμήματα της μεσαίας και πλούσιας αγροτιάς, ωστόσο, στην πορεία, η μεσαία αγροτιά ερχόταν όλο και περισσότερο σε σύγκρουση με τη στρατιωτική χούντα. Εν ολίγοις, η στρατιωτική χούντα μπόρεσε να εκπληρώσει για λίγο τον στόχο της αναγκαστικής «πολιτικής σταθεροποίησης» του γραφειοκρατικού καπιταλισμού, αλλά ταυτόχρονα επέφερε μια ακόμη βαθύτερη όξυνση των εσωτερικών της αντιθέσεων.
Αντιφασιστική και αντιιμπεριαλιστική αντίσταση ενάντια στη φασιστική στρατιωτική χούντα
Οι ταξικοί αγώνες στην Ελλάδα είχαν ξεσπάσει από τη δεκαετία του 1960, βαθύνοντας την οξεία πολιτική κρίση στη χώρα. Το εργατικό και αγροτικό κίνημα, η πάλη των φοιτητών και των διανοουμένων καταπνίγηκαν με βάναυση καταστολή από την κυβέρνηση με επικεφαλής τους εκπροσώπους μιας από τις φατρίες της μεγάλης αστικής τάξης. Ακόμη και τα χρόνια πριν από τη Χούντα, οι δολοφονίες εκπροσώπων του λαϊκού κινήματος ήταν ένα κοινό μέσο καταστολής. Το πολιτικό σύστημα των εναλλασσόμενων «δύο κομμάτων» (συντηρητικών και σοσιαλδημοκρατών), όπως καθιερώθηκε γενικά στα κράτη της πρώτης γραμμής του ΝΑΤΟ και χρησιμοποιήθηκε επίσης στην Ελλάδα για «πολιτική σταθεροποίηση» στις αρχές της δεκαετίας του 1960, ήταν όλο και λιγότερο ικανό να εκπληρώσει τη λειτουργία του ως συμβιβαστής και έγινε η ίδια έκφραση της πολιτικής κρίσης. Η «γρήγορη λύση» της πολιτικής κρίσης από τη φασιστική στρατιωτική χούντα αύξησε όλους αυτούς τους αγώνες υπό νέες συνθήκες.
Ενώ το μαζικό κίνημα γινόταν όλο και πιο ριζοσπαστικοποιημένο και κατεύθυνε τον κύριο άξονα της πάλης του ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ και τη φασιστική κυβέρνηση που ήταν κυρίως υπηρέτης αυτού του ιμπεριαλισμού, οι ρεβιζιονιστές, οι οπορτουνιστές και οι σοσιαλδημοκράτες προσπάθησαν να προσανατολίσουν τις μάζες προς την δυνατότητα μιας «ήπιας δημοκρατικής μετάβασης από τη δικτατορία» αφήνοντας παράλληλα ανέπαφη την κυριαρχία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού. Τα συνθήματα που υιοθέτησε σε μεγάλη κλίμακα ο ελληνικός λαός («Έξω οι ΗΠΑ!» «Έξω το ΝΑΤΟ!») καταπολεμήθηκαν από τις δυνάμεις των ρεβιζιονιστών. Αντίθετα, δημιουργήθηκε και εφαρμόστηκε σύγχυση: στην πραγματικότητα, την ημέρα του πραξικοπήματος, η μεταρρυθμιστική και ρεβιζιονιστική Αριστερά δημοσίευσε ένα φυλλάδιο με τίτλο «Οι λόγοι για τους οποίους δεν θα γίνει πραξικόπημα». Η Οργάνωση Μαρξιστών-Λενινιστών Ελλάδος (ΟΜΛΕ), που ιδρύθηκε σε αντίθεση με το ρεβιζιονιστικό και αντεπαναστατικό ΚΚΕ του 1964, που αντιπροσωπεύει την προλεταριακή κόκκινη γραμμή και προσανατολίζει τις μάζες προς την επαναστατική ανατροπή του αμερικανικού ιμπεριαλισμού και φασισμού, γράφει:
«Το πρώτο είναι πως, παράλληλα με την καταγγελία του σημερινού φασιστικού σχήματος, πρέπει να καταγγέλλεται και κάθε άλλη πιθανή αντιλαϊκή λύση, κάτω από οποιοδήποτε σχήμα και με οποιοδήποτε πρόσωπο κι αν εμφανιστεί. Το δεύτερο, πως όσο περιορίζονται τα περιθώρια ελιγμών του αμερικανοφασισμού, όσο φουντώνει το αντιφασιστικό αντιιμπεριαλιστικό κίνημα, τόσο το φασιστικό καθεστώς θα προστρέχει στη βία, στην τρομοκρατία και στην καταπίεση που θα είναι η κυρίαρχη πλευρά της πολιτικής εξουσίας, είτε αυτή διατηρήσει το σημερινό της χαρακτήρα, είτε φέρει τον Καραμανλή, είτε αποκτήσει μια ψευτοκοινοβουλευτική βιτρίνα. Αυτό σημαίνει πως οι περιοδικές υφέσεις ήταν και θα είναι μόνο φαινομενικές και το κλίμα της νομιμότητας που μπορούν να γεννήσουν, κλίμα που ευνοούν και καλλιεργούν συστηματικά αστική αντιπολίτευση και ρεβιζιονισμός, δεν πρέπει να εξαπατά τους συνεπείς αντιφασίστες-αντιιμπεριαλιστές, που οφείλουν απερίσπαστα να συνεχίζουν τον αγώνα με προοπτική μια μακρόχρονη σύγκρουση με τις δυνάμεις της φασιστικής βίας, της εκμετάλλευσης και της καταπίεσης, μέχρι τη ριζική και τελειωτική ανατροπή τους.»
Ο Πρόεδρος Γκονζάλο δίδαξε με μαεστρία αυτό το θέμα, ότι οι κομμουνιστές πρέπει να είναι ξεκάθαροι για τον χαρακτήρα του παλιού κράτους για να μπορούν να απορρίψουν και να καταπολεμήσουν τον οπορτουνισμό στις διάφορες εκφάνσεις του. «Να μη βλέπουμε το παλιό Κράτος με αυτόν τον τρόπο [ως ταξικό κράτος - διευκρινιστική σημείωση] σημαίνει να πέφτουμε στην παγίδα να ταυτίζουμε μια δικτατορία με ένα στρατιωτικό καθεστώς και να σκεφτόμαστε ότι μια πολιτική κυβέρνηση δεν είναι δικτατορία, γινόμενοι έτσι ουρά τμημάτων της μεγάλης αστικής τάξης που στηρίζουν την «υπεράσπιση της δημοκρατίας» ή την «αποφυγή στρατιωτικών πραξικοπημάτων», θέσεις που αντί να καταστρέψουν το παλιό Κράτος το υποστηρίζουν και το υπερασπίζονται. Αυτή είναι η περίπτωση στο Περού με τους ρεβιζιονιστές και τους οπορτουνιστές της Ενωμένης Αριστεράς.» (viii)
Ένα από τα πιο καθοριστικά ιδεολογικά και πολιτικά επιτεύγματα της ΟΜΛΕ εν μέσω της πάλης ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τον ρεβιζιονισμό ήταν η ευρεία εφαρμογή του προσανατολισμού των μαζών στον αγώνα ενάντια στον «αμερικανικό φασισμό». Επειδή το φασιστικό στρατιωτικό καθεστώς προωθήθηκε και υποστηρίχθηκε από τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ, τον κύριο ιμπεριαλισμό που ασκούσε την ιμπεριαλιστική κυριαρχία στην Ελλάδα (ημιαποικία), συνεχίζοντας τον παρακμάζοντα βρετανικό ιμπεριαλισμό, ακόμα και αν οι Συνταγματάρχες ορκίζονταν στην «ανεξαρτησία της Ελλάδας». Δεν ήταν ο «ελληνικός καπιταλισμός» που γνώρισε μια προσωρινή άνθηση κάτω από τη φασιστική στρατιωτική χούντα, αλλά ο γραφειοκρατικός καπιταλισμός που αναπτύχθηκε κυρίως μέσω της εξαγωγής αμερικανικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου, με τη συνέχιση της μεγάλης επιρροής του βρετανικού ιμπεριαλιστικού χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου. Η εθνική αστική τάξη, από την άλλη, περιορίστηκε περαιτέρω, μια εξέλιξη που βαθαίνει με κάθε νέα ιμπεριαλιστική εκστρατεία κατά της Ελλάδας (σήμερα, ειδικά μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση του 2008/09). Ο Πρόεδρος Γκονζάλο διδάσκει σε σχέση με αυτό, για την παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση το κρίσιμο ερώτημα: Γιατί ο καπιταλισμός σε ένα έθνος που κυριαρχείται από τον ιμπεριαλισμό είναι αναπόφευκτα ένας γραφειοκρατικός καπιταλισμός: «Επειδή ο καπιταλισμός που αναπτύσσεται είναι μια καθυστερημένη διαδικασία που επιτρέπει μόνο σε μια οικονομία να εξυπηρετεί ιμπεριαλιστικά συμφέροντα. Είναι ένας καπιταλισμός που αντιπροσωπεύει τη μεγάλη αστική τάξη, τους γαιοκτήμονες και τους πλούσιους αγρότες παλαιού τύπου, τις τάξεις που αποτελούν μειοψηφία αλλά που εκμεταλλεύονται και καταπιέζουν τη μεγάλη πλειοψηφία, τις μάζες».
Συμπεράσματα
Τα μαθήματα του αγώνα ενάντια στο ελληνικό στρατιωτικό φασιστικό καθεστώς το 1967 μπορούν να γίνουν κατανοητά σήμερα μόνο με τον μαρξισμό-λενινισμό-μαοϊσμό και να εφαρμοστούν σωστά στην υπηρεσία της ανατροπής του ιμπεριαλιστικού παγκόσμιου συστήματος. Ο Μαοϊσμός έχει αναπτύξει την επιστημονική θεωρία του γραφειοκρατικού καπιταλισμού και της νέας δημοκρατικής επανάστασης που είναι μεγάλης σημασίας για την παγκόσμια προλεταριακή επανάσταση. Υπό αυτό το προαπαιτούμενο, πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη τα διδάγματα της αντιρεβιζιονιστικής πάλης της μαρξιστικής-λενινιστικής οργάνωσης της Ελλάδας, η οποία από την αρχή ανέπτυξε σωστά την πάλη ενάντια στον οπορτουνισμό.
Η νέα δημοκρατική επανάσταση είναι στην παρούσα εποχή η κύρια δύναμη της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης και είναι απαραίτητη για την εκδίωξη του ιμπεριαλισμού από τις καταπιεσμένες χώρες. Η αντίσταση στο στρατιωτικό πραξικόπημα στην Ελλάδα ήταν ένα παράδειγμα του γεγονότος ότι οι καταπιεσμένοι λαοί και τα έθνη (και μαζί με αυτό το ζήτημα της νέας δημοκρατικής επανάστασης) απασχολούν επίσης σημαντικά μέρη της Ευρώπης και ότι ο οπορτουνισμός σε αυτό το ζήτημα έχει σκοπό να οδηγήσει σε περιορισμό της κύριας δύναμης και βάσης της παγκόσμιας επανάστασης. Οι κομμουνιστές, ειδικά στην Ευρώπη, θα πρέπει να δώσουν μεγάλη προσοχή σε αυτό και να το αναπτύξουν ως μέρος του προλεταριακού διεθνισμού και της στέρεης ενότητας μεταξύ της σοσιαλιστικής και της νέας δημοκρατικής επανάστασης υπό την ηγεσία του προλεταριάτου που εκπροσωπείται από το Κομμουνιστικό Κόμμα. Η σημασία του αγώνα κατά του οπορτουνισμού τονίζεται επίσης από τους Αυστριακούς κομμουνιστές. «Οι οπορτουνιστές θέλουν να έχουν «καπιταλιστικές χώρες», αφού έτσι – στο πλαίσιο μιας πολύ δογματικής αντίληψης – η σοσιαλιστική και όχι η δημοκρατική επανάσταση είναι «αναμφισβήτητα» στο προσκήνιο. Μπορούν έτσι να προσανατολιστούν προς αυτό το είδος επανάστασης που επί του παρόντος δεν αποτελεί το κύριο ρεύμα της παγκόσμιας προλεταριακής επανάστασης, αλλά τη δευτερεύουσα πλευρά της. Εάν ο οπορτουνισμός προσανατολιστεί προς αυτή την «πλευρά» και με τους περιορισμούς και τις ελλείψεις του, ο σοσιαλισμός ως επόμενο στάδιο γίνεται δευτερεύον. Ο οπορτουνισμός εδώ αποφεύγει το ακαταμάχητο ρεύμα της Νέας Δημοκρατίας και το δύσκολο έργο να ολοκληρώσει τη δημοκρατική επανάσταση και την ανατροπή του ιμπεριαλισμού. Είναι μια συνθηκολόγηση πριν από τη δημοκρατική επανάσταση με σοσιαλιστική φρασεολογία». (ix)
Τα μαθήματα του αγώνα κατά της φασιστικής στρατιωτικής χούντας αποδεικνύονται πολύ επίκαιρα, ιδιαίτερα με τη νέα εκτεταμένη λεηλασία στην Ελλάδα από τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και των ιμπεριαλιστών της ΕΕ κατά τη διάρκεια της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης του 2008/09. Κατά τη διάρκεια της κρίσης του 2008/09 και της έκρηξης της ταξικής πάλης στην Ελλάδα, οι πιο αντιδραστικές αστικές εφημερίδες ανέβασαν τη διάθεση για ξένη στρατιωτική επέμβαση, γεγονός που δείχνει πόσο γρήγορα «επιλογές» παρόμοιες με αυτές του 1967 επανέρχονται ως θέμα για την αστική τάξη. Το ελληνικό προλεταριάτο και ο λαός δείχνουν σήμερα, όπως και τότε, το βαθύ μίσος τους για τους ιμπεριαλιστές ληστές και, στην ακούραστη αγωνιστική τους δράση, αποτελούν σημαντικό σημείο αναφοράς για τα επαναστατικά και λαϊκά κινήματα σε άλλες χώρες. Συγκεντρώνοντας με συνέπεια τα διδάγματα του αγώνα ενάντια στο φασιστικό στρατιωτικό καθεστώς του 1976 στη βάση του μαρξισμού-λενινισμού-μαοϊσμού σημαίνει ακόνισμα των όπλων με τα οποία ο ιμπεριαλισμός θα σβήσει από προσώπου γης!
Σημειώσεις
(i) Μάο Τσετούνγκ: «Επαναστατικές δυνάμεις του κόσμου ενωθείτε, αγωνιστείτε κατά της ιμπεριαλιστικής επίθεσης!» Νοέμβριος 1948
(ii) Χάρι Τρούμαν: Ομιλία στις 12 Μαρτίου 1947. Δόγμα Τρούμαν
(iii) Μάο τσε Τουνγκ: «Ομιλίες σε συνέδριο γραμματέων κομματικών επιτροπών επαρχιακών, δημοτικών και αυτόνομων περιφερειών, II. Η ομιλία της 27ης Γενάρη»; Ιανουάριος 1957
(iv) Η σημασία της νίκης στον ανταρτοπόλεμο στην Ελλάδα είναι ακόμη πιο σημαντική λόγω του γεγονότος ότι ο φασισμός των Ναζί εξαφάνισε πάνω από το 7% του πληθυσμού.
(v) «Μόσχα και Πεκίνο: πόσο μεγάλο το χάσμα;», Newsweek, 26 Μαρτίου 1962. Απόσπασμα από την «Πολεμική στη γενική γραμμή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος»
(vi) Το 1967 ζούσαν και εργάζονταν ακόμη 200.961 Έλληνες στη Γερμανία, οι οποίοι διπλασιάστηκαν στα χρόνια της φασιστικής στρατιωτικής χούντας σε 407.614 το 1973.
(vii) Μόνο 3 από τις 16 Μεραρχίες του ελληνικού στρατού ήταν υπό την άμεση διοίκηση της ελληνικής κυβέρνησης, ενώ οι υπόλοιπες 13 μεγαλύτερες ήταν ενσωματωμένες στις δυνάμεις του ΝΑΤΟ. Η στρατιωτική βοήθεια των ΗΠΑ ήταν κατά μέσο όρο 100 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.
(viii) Γενική Πολιτική Γραμμή του Κομμουνιστικού Κόμματος του Περού, Γραμμή της Δημοκρατικής Επανάστασης. 1988
(ix) «Ο οπορτουνισμός και ο γραφειοκρατικός καπιταλισμός στα Βαλκάνια και την Ανατολική Ευρώπη». Επιτροπές για το Ίδρυμα του (Μαοϊκού) Κομμουνιστικού Κόμματος της Αυστρίας, 2018